Максім Гарэцкі — выбітны беларускі пісьменнік, літаратуразнаўца, дзеяч беларускага нацыянальна-дэмакратычнага адраджэння мінулага стагоддзя. Але, як і большасць айчынных творцаў, стаўся ахвярай бязлітаснай машыны чырвонага тэрору.
Максім Іванавіч Гарэцкі нарадзіўся на Магілёўшчыне 18 лютага 1893 г. у невялічкай беларускай вёсачцы Малая Багацькаўка на Мсціслаўшчыне ў мнагадзетнай сям’і селяніна Івана Гарэцкага. На гэтым месцы сёння знаходзіцца сядзіба-музей, дзе прадстаўлены артэфакты датычныя яго жыцця і творчасці.
Аўтар шэрагу апавяданняў і аповесцяў на сацыяльныя праблемы, такія як узаемаадносіны інтэлігента і народа, ролі і місіі інтэлігенцыі ў нацыянальным развіцці, нялёгкага сялянскага жыцця, а таксама барацьбы простых беларусаў за свае правы і самавызначэнне. Сярод найбольш вядомых твораў — зборнік “Досвіткі”, кніга “Ціхая плынь”, “Меланхолія”, “Рунь”, “Дзве душы”, аповесць “У чым яго крыўда?”.
Любоў і самаадданасць беларускай справе, нацыянальнай культуры і мове каштавала Максіму жыцця. Быў арыштаваны ў лістападзе 1937 года, этапаваны ў Вязьму. Абвінавачаны ў варожасці да савецкай улады і контррэвалюцыйнай рабоце, выказванні тэрарыстычных намераў. Расстраляны 10 лютага 1938 года а 15-й гадзіне.
Па словах народнага паэта Беларусі Ніла Гілевіча, “…мы можам і павінны ганарыцца, што Максім Гарэцкі з’яўляецца ў нашай культуры постаццю еўрапейскай вышыні”.
Каб патрапіць цяпер у літаратурны музей Гарэцкага ў Малую Багацькаўку, трэба за 5 дзён зрабіць заяўку ў гістарычным музеі ў Мсціслаўлі. Цяпер ён не ў самым добрым стане, але добра, што хаця б захаваўся такім:
