Назвы вуліц і плошчаў у нашых беларускіх гарадах мусяць мець не толькі савецкія імёны кшталту Леніна і Камуністычная. У кожным мястэчку ёсць свая адметная гісторыя, свае Героі. Важна памятаць і шанаваць свае карані, спадчыну дзядоў, а гэтаксама першапачатковыя тапанімічныя назвы свайго краю. З гэтай мэтай “Альтэрнатыва” пачала ладзіць актыўнасці па вяртанню беларускім гарадам спрадвечных назваў вуліц шляхам усталявання шыльдаў з дублюючымі назвамі.
Мінск. У пачатку 2015 г. «Альтэрнатыва» звярнулася да сталічных уладаў з прапановай усталяваць побач з сучаснымі назвамі вуліц шыльды з іх гістарычнымі назвамі. У дакуменце называліся 16 вуліц, 2 завулкі, 2 плошчы – усе гэтыя аб’екты знаходзяцца ў цэнтры беларускай сталіцы.
У падтрымку звароту было сабрана некалькі тысяч подпісаў мінчукоў, а таксама была створана электронная петыцыя. Паводле прапановы, такія інфармацыйныя шыльды мусяць спрыяць вяртанню Мінску яго гістарычнага аблічча, а таксама падкрэсліваць яго гісторыка-культурную значнасць.
Як вынік, гарадскія ўлады пайшлі насустрач дадзенай калектыўнай прапанове – Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь назвала ідэю цікавай і вартай падтрымкі, а Мінгарвыканкам даручыў адпаведнай камісіі прыступіць да рэалізацыі ідэі. Першыя шыльды з гістарычнымі назвамі вуліц пачалі з’яўляцца на цэнтральных вуліцах Мінску ў канцы 2016 г. Вось як яны выглядаюць:
Апроч сталіцы, такія ж актыўнасці сталі ладзіцца ў некаторых іншых гарадах Беларусі. 29 красавіка 2018 г. у Навагрудку актывісты “Альтэрнатывы” пачалі збор подпісаў сярод гарадскіх жыхароў пад прапановай да мясцовых уладаў усталяваць на гістарычных вуліцах шыльды з пералікам іх старажытных назваў.
У звароце было прапанавана ўсталяваць дублюючыя шыльды пад цяперашнімі назвамі вуліц, сярод якіх, вуліца Савецкая (раней Касцёльная, Жыдоўская), 17 верасня (раней Фальваркавая), 1 мая (раней Кавальская), Інтэрнацыянальная (раней Татарская), Пушкіна (раней Фарная), Сечка (раней Віленская), Паштовая (раней Базылянская), а таксама плошчы Леніна (раней Рынак пляц) і інш.
Як вынік, летам 2020 г. на вуліцах Навагрудка з’явіліся доўгачаканыя шыльды з пералікам іх старажытных назваў. Фотафакт:
Наступным стаў Віцебск. 20 красавіка ў гэтым горадзе актывісты «Альтэрнатывы» пачалі збор подпісаў пад зваротам у Віцебскі аблвыканкам з прапановай размясціць у гістарычным цэнтры горада шыльды з пералікам іх спрадвечных назваў.
Прапанова тычыцца 14 вуліц, 1 праспекта і 1 плошчы. Сярод іх наступныя вуліцы: Леніна, Суворава, Талстога, Камсамольская, Рэвалюцыйная, Кастрычніцкая, Пушкіна, Путна, Камісара Крылова, Энгельса, Урыцкага, Савецкая, Кірава, Шубіна, а таксама праспект Фрунзэ і плошча Леніна.
Але віцебскія ўлады вырашлі не спяшыць з рэалізацыяй такой прапановы. Вось як адказаў намеснік старшыні Віцебскага гарвыканкаму Віктар Глушын: «Гораду Віцебску ў гэтым годзе спаўняецца 1045 гадоў, падчас якіх гарадскія вуліцы неаднаразова змянялі свае назвы. Нанясенне ўсіх гістарычных назваў вуліц на аншлагі не будзе садзейнічаць падтрыманню адзінай канцэпцыі афармлення гістарычнай часткі гораду, зможа прынесці пэўныя нязручнасці для жыхароў і гасцей горада».
Якія нязручнасці гэта можа прынесці віцяблянам і гасцям гораду, чыноўнік не ўдакладняе. Затое спасылаецца на тое, што выраб і ўстаноўка аншлагаў пацягне за сабой значныя фінансавыя выдаткі.
“Альтэрнатыва” будзе трымаць гэтае пытанне на ўвазе і ўсё ж чакаць рэалізацыю прапановы. Апроч таго, плануецца працягнуць падобныя міні-кампаніі па зборы подпісаў за дублюючыя назвы вуліц у некаторых іншых гарадах Беларусі.